Stowarzyszenie Ziemia Marcinowicka
Dane Stowarzyszenia:
|
Nazwa: |
||
|
Adres: |
ul. Tuwima 2, 58-124 Marcinowice |
|
|
KRS: |
||
|
REGON: |
||
|
|
NIP: |
8842513750 |
|
E-mail: |
||
|
Bank: |
Bank Spółdzielczy Świdnica Oddział Marcinowice |
|
|
Nr konta: |
20 9531 1029 2006 6000 1155 0001 |
Dokumenty Stowarzyszenia:
| Statut: |
|
| Wpis do KRS: |
www.krs-online.com.pl |
Stowarzyszenie „Ziemia Marcinowicka” zostało założone 6 października 2003 przez grupę osób zainteresowanych dziejami gminy Marcinowice, pragnących odkrywać i upowszechniać wiedzę o zabytkach kultury materialnej i niematerialnej tego regionu.
Wpis do rejestru KRS Stowarzyszenie uzyskało 17 czerwca 2004, a następnie, 21 grudnia 2004 uzyskało status Organizacji Pożytku Publicznego.
Obecnie Stowarzyszenie liczy 20 członków wywodzących się z różnych grup zawodowych i społecznych gminy. Są wśród nich nauczyciele, przedsiębiorcy, urzędnicy samorządowi, przedstawiciele innych zawodów a także osoby bezrobotne i emeryci.
Zarząd Stowarzyszenia „Ziemia Marcinowicka” składa się z 5 osób.
| 1. |
Krystyna Rusin | - Prezes |
| 2. |
Lucyna Szpilakowska | - Wiceprezes |
| 3. |
Bożena Lema | - Skarbnik |
| 4. |
Jadwiga Ziarnowska | - Sekretarz |
| 5. |
Bogusława Marcinkowska | - Członek |
Głównym celem Stowarzyszenia jest działalność na rzecz zachowania lokalnej tożsamości i tradycji m.in. poprzez gromadzenie dokumentów i pamiątek dotyczących przeszłości i gminy oraz ochrona zabytków i historii regionu zarówno w sferze materialnej jak i niematerialnej oraz działania promujące walory przyrodnicze i kulturowe gminy Marcinowice.
Już roku 2003 Stowarzyszenie "Ziemia Marcinowicka" przygotowało pierwszy folder w historii naszej gminy, którego wydanie zostało sfinansowane przez gminę. Folder został opracowany przez Wiceprezes naszego Stowarzyszenia, panią Lucynę Szpilakowską.
Stowarzyszenie gromadzi materiały dotyczące przeszłości i zabytków gminy. We współpracy m. in. z Wojewódzką oraz Powiatową Biblioteką Publiczną, z Urzędem Konserwatora Zabytków w Wałbrzychu, z Muzeum Dawnego Kupiectwa w Świdnicy oraz z prywatnymi kolekcjonerami zgromadzono bogatą bibliografię związaną z historią gminy.
Zebrane materiały umożliwiły opracowanie szczegółowej monografii naszej gminy, opisującej przeszłość historyczną oraz dzieje współczesne Ziemi Marcinowickiej, pt. „Gmina Marcinowice. Historia i współczesność”, wydanej w roku 2006.
Obecnie trwają prace nad gromadzeniem materiałów przeznaczonych do drugiego tomu wydawnictwa, pod tytułem „Gmina Marcinowice. Ludzie, losy, wydarzenia." W założeniach autorek, tom ten będzie miał charakter biograficzny i będzie poświęcony ludziom, których losy związane są z Ziemią Marcinowicką.
Także z naszej inicjatywy utworzony został Dział Regionalny w Gminnej Bibliotece Publicznej z/s. w Szczepanowie, gromadzący różnorodne materiały i wydawnictwa poświęcone miejscowej kulturze, historii i zabytkom, mogące stanowić cenne źródło informacji o naszej gminie.
We współpracy z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków utworzono i zaktualizowano szczegółowy wykaz zabytków gminy, natomiast we współpracy z instytucjami i mieszkańcami gminy sporządzono wykaz zachowanych dokumentów, kronik, pamiątek i historycznych zdjęć znajdujących się w ich posiadaniu.
Ponieważ zbiory pamiątek i dokumentów wciąż się powiększają a niektóre z nich mają dużą wartość historyczną – do takich należy np. zbiór oryginalnych dokumentów Rady Sołeckiej w Goli z lat 1945-46, uchwał Rady Gminy z lat 1947-51 czy kronika GS z lat 1945-90 - Stowarzyszenie "Ziemia Marcinowicka" ma w planach urządzenie lokalnej Izby Pamięci i Tradycji w celu wyeksponowania najciekawszych zbiorów.
| Członkowie Stowarzyszenia "Ziemia Marcinowicka": | ||
| 1. | Helena Błońska |
|
| 2. | Maria Dolinna |
|
| 3. | Władysław Gołębiowski |
|
| 4. | Małgorzata Herda |
|
| 5. | Stanisław Knapik |
|
| 6. | Renata Konarska |
|
| 7. | Bożena Lema |
|
| 8. | Bogusława Marcinkowska |
|
| 9. | Helena Marcinkowska |
|
| 10. | Edyta Migo |
|
| 11. | Kazimierz Miś |
|
| 12. | Krystyna Rusin |
|
| 13. | Andrzej Stawarski |
|
| 14. | Grażyna Synowska |
|
| 15. | Lucyna Szpilakowska |
|
| 16. | Adam Szpilakowski |
|
| 17. | Maria Wasilewska |
|
| 18. | Dorota Wawro |
|
| 19. | Jadwiga Ziarnowska |
|
| 20. | Jerzy Zuber |
|
Książka "Gmina Marcinowice. Historia i współczesność" pod red. Lucyny Szpilakowskiej i Krystyny Rusin, wydana przez Stowarzyszenie Ziemia Marcinowicka w roku 2006, została zdigitalizowana w ramach projektu Cyfrowy Dolny Śląsk i w wersji cyfrowej umieszczona w zbiorach Dolnośląskiej Biblioteki Publicznej im. Tadeusza Mikulskiego we Wrocławiu, w celu jej udostępniania za pośrednictwem sieci internetowej:
Link do cyfrowej wersji książki: http://jbc.jelenia-gora.pl/Content/6991/gmina_marcinowice.pdf
Wspomnienie o Krysi Rusin (1947–2023)
W dniu 21 października 2023 roku zmarła Krystyna Rusin – współzałożycielka i prezes pierwszego stowarzyszenia rejestrowego w gminie Marcinowice, osoba, która niemal całe dorosłe życie poświęciła mieszkańcom swojej gminy. To pierwsze Stowarzyszenie przyjęło nazwę Ziemia Marcinowicka, skupiało bowiem przedstawicieli wszystkich wsi tego regionu.
Po likwidacji SZM, nasza organizacja (młodsza o cztery lata) stała się jego faktycznym spadkobiercą, przejmując pozostały dorobek, zgromadzone materiały oraz dokumenty. Dlatego czuję się w obowiązku przypomnieć Państwu osobę Krysi Rusin, z którą współpracowałam przez kilka lat w zarządzie tamtego stowarzyszenia, i której zawdzięczam zarówno pierwsze doświadczenia w prowadzeniu organizacji, jak również niezbędną ku temu wiedzę.
Krystyna Rusin urodziła się w święta Bożego Narodzenia 1946 roku, lecz w jej metryce figurowała data chrztu: 1 stycznia 1947. Jej rodzina pochodziła z Żarnówki leżącej w Beskidzie Makowskim, ona jednak urodziła się już w Goli Świdnickiej, gdzie jej ojciec, Leon Rusin, był pierwszym powojennym sołtysem. Zacięcie społecznikowskie przejęła właśnie po nim, bo przekaz rodzinny mówi, że jej ojciec – rolnik – więcej czasu spędzał w gminie załatwiając sprawy mieszkańców wsi, niż w polu.
Pani Krystyna miała cztery siostry: jedną starszą i trzy młodsze, lecz tylko ona została przez ojca wyznaczona „do nauki”, bo do pracy na roli była zbyt wątła. Zatem po ukończeniu szkoły podstawowej, w roku 1961 rozpoczęła naukę w Zasadniczej Szkole Ogrodniczej w Mokrzeszowie, a w dwa lata później podjęła naukę w Zespole Szkół Rolniczych w Lesznie Wielkopolskim, gdzie w roku 1966 zdała maturę. Uzyskane wykształcenie zdeterminowało jej drogę zawodową, którą rozpoczęła w PGR Świdnica, a kontynuowała w Powiatowym, a potem w Wojewódzkim Związku Kółek Rolniczych.
W roku 1985 zaproponowano jej pracę na stanowisku inspektora Gminnej Rady Narodowej w Marcinowicach, następnie posadę sekretarza Urzędu Gminy, a w pięć lat później objęła stanowisko zastępcy wójta. W opinii ówczesnych pracowników gminy, pani Krystyna zawsze potrafiła zachować neutralność, zarówno wobec spraw interesantów, jak i zmieniających się władz i opcji politycznych.
Z początkiem stycznia 2003 roku – po 17 latach pracy w UG Marcinowice – przeszła na emeryturę. Nie potrafiła jednak żyć bezczynnie, zatem już w marcu – za namową wójta Waldemara Budzyńskiego – zaangażowała się w organizowanie pierwszego gminnego stowarzyszenia o profilu kulturalno-historycznym, które później otrzymało nazwę „Ziemia Marcinowicka”. Stworzyła je z grupą ludzi zainteresowanych dziejami gminy Marcinowice, pragnących odkrywać i upowszechniać wiedzę o zabytkach kultury materialnej i niematerialnej tego regionu.
Nowopowstała organizacja wpis do rejestru KRS uzyskała dopiero w czerwcu 2004 roku, lecz już wcześniej, bo jeszcze w roku 2003, Stowarzyszenie Ziemia Marcinowicka przygotowało pierwszy folder w historii gminy, którego wydanie zostało sfinansowane przez UG Marcinowice.
Głównym celem Stowarzyszenia było gromadzenie materiałów dotyczących przeszłości i zabytków gminy, które umożliwiły później wydanie historycznej monografii ziemi marcinowickiej, pt. "Gmina Marcinowice. Historia i współczesność", opracowanej pod redakcją Krystyny Rusin i Lucyny Szpilakowskiej. Książka, która ukazała się w roku 2006 nadal jest dostępna w wersji cyfrowej na stronie: http://jbc.jelenia-gora.pl/Content/6991/gmina_marcinowice.pdf
Z inicjatywy Krystyny Rusin w Gminnej Bibliotece Publicznej utworzony został Dział Regionalny, gromadzący różnorodne materiały i wydawnictwa poświęcone miejscowej kulturze, historii i zabytkom, będące cennym źródłem informacji o naszej gminie. Jednak mimo starań pani Krystyny i członków zarządu nie udało się zgromadzić materiałów do planowanego opracowania o charakterze biograficznym, poświęconego ludziom związanym z ziemią marcinowicką.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
|
|
|
Pani Krystyna, tak mocno zaangażowana w sprawy innych ludzi, nie założyła własnej rodziny. Jednak zawsze mogła liczyć na pomoc swoich bliskich. W sposób szczególny wspierały ją jej dwie ulubione siostrzenice – Renata i Magda, a w ostatnich kilkunastu latach życia także jej partner – pan Stanisław. Wcześniej, gdy tylko dorobiła się upragnionego własnego mieszkania w Świdnicy, zaopiekowała się swoją mamą Stanisławą, którą wzięła do siebie.
Jak na ogrodniczkę przystało, jej pasją były rośliny, które otaczały ją wszędzie gdziekolwiek była: w ogrodzie rodzinnego domu, w świdnickim mieszkaniu i na balkonie (a nawet pod nim, bo mieszkała na parterze). Obok domu w Goli rośnie bukszpan posadzony jej ręką, który wyrósł z małej gałązki ułamanej z w świdnickim Parku Centralnym. Rosną tam też posadzone przez nią róże oraz… dąb zasadzony z okazji narodzin siostrzenicy Renaty!
Pasjonowały ją również książki i podróże, bo jak sama o sobie mówiła, czuła głód wiedzy i świata. W latach młodości podróżowała po krajach tzw. bloku wschodniego (bo tylko takie podróże były wtedy możliwe), natomiast później odwiedzała również Włochy, Belgię czy Francję.
Wśród pamiątek pozostawionych przez panią Krystynę jest wiele książek historycznych, odręcznych notatek, zdjęć, a także wycinków z gazet, poświęconych wydarzeniom z terenu gminy Marcinowice, które z pasją gromadziła i które mogą być interesującym źródłem wiedzy dla badaczy lokalnej historii.
Pozostała po niej także, napisana ponad dwadzieścia lat temu, niezwykła „Opowieść rodzinna”, w której przedstawiła losy swojej rodziny, opisując jednocześnie realia powojennego życia. O sobie nie napisała wiele, lecz sposób przedstawienia rodziny w tej „Rusinowej” opowieści mówi bardzo wiele także o niej samej: https://www.smialowice.pl/tinymce/plugins/filemanager/files/Opowiesc_rodzinna.pdf
Krystyna Rusin została pochowana w kolumbarium na cmentarzu komunalnym przy ulicy Słowiańskiej w Świdnicy.
Wraz ze śmiercią Krystyny Rusin zamknął się ostatni rozdział historii Stowarzyszenia „Ziemia Marcinowicka”, które oficjalnie zakończyło działalność przed siedmioma laty – w styczniu 2017 roku.
Jednak misja Stowarzyszenia, któremu prezesowała pani Krystyna – jaką było upowszechnianie wiedzy historycznej wśród mieszkańców gminy oraz budzenie poczucia odpowiedzialności za dobra kultury – nadal procentuje, podobnie jak dorobek tej organizacji: opracowana monografia gminy Marcinowice oraz zebrane materiały historyczne, które wciąż służą badaczom historii tych terenów oraz nauczycielom i uczniom szkół w Marcinowicach i Strzelcach Świdnickich.
Krystyna Rusin (1947–2023)
Polub tę stronę
