Odnowa wsi, jako element programu rozwoju obszarów wiejskich i metoda niwelowania problemów występujących na tych obszarach, jest obecna w Polsce już od roku 1997. Zapoczątkowana została w województwie opolskim, gdzie jest największym i najdłużej działającym regionalnym programem aktywizacji społeczności lokalnych.
Jest także pierwszym programem, który już na poziomie sołectwa wprowadził metodę długoterminowego planowania strategicznego.
Odnowa wsi ma na celu aktywizację społeczności lokalnych do pracy na rzecz rozwoju swoich miejscowości przy wsparciu gminy i regionu. Jej celem jest kompleksowa poprawa jakości życia na obszarach wiejskich.
Idea regionalnego programu odnowy wsi w województwie dolnośląskim opiera się na oddolnej inicjatywie mieszkańców zmierzającej do poprawy warunków życia swojej wsi, przy wsparciu lokalnych samorządów i Dolnośląskiego Urzędu Marszałkowskiego. Celem nadrzędnym programu jest szeroko rozumiana poprawa warunków życia na wsi oraz ekonomicznej niezależności wsi.
Program zakłada rozwój wsi oparty na specyfice i niepowtarzalnych walorach danej miejscowości. Bazując na zasobach wsi i jej atutach powinien zostać osiągnięty stan, w którym mieszkańcy będą utożsamiać się ze swoją miejscowością oraz zdobędą wiedzę, jak umiejętnie i skutecznie pozyskiwać środki finansowe na realizację zaplanowanych wcześniej projektów.
Należy także pamiętać, że odnowa wsi jest procesem wieloletnim, a pozytywne efekty osiągane są na ogół w dłuższym okresie czasu.
Realizacja programu opiera się na trzech zasadach:
1. Oddolności, czyli zaangażowania i odpowiedzialności społeczności lokalnej
2. Pomocniczości, czyli partnerstwa sołectwa z gminą
3. Współdziałania czynników rozwoju lokalnego:
– wsie posiadają przywództwo,
– wsie posiadają samodzielnie opracowaną i zaakceptowaną przez mieszkańców strategię rozwoju sołectwa,
– wsie mają zagwarantowane wsparcie ze strony gminy dla realizacji zadań strategii.
Strategia Sołecka służyć ma rozwojowi wsi poprzez uporządkowanie działań podejmowanych przez społeczność lokalną, a w szczególności działań Grupy Odnowy Wsi i lokalnych organizacji, tak aby były one nie tylko możliwie jak najskuteczniejsze i najefektywniejsze, ale również aby pomagały utrzymać równowagę rozwoju we wszystkich aspektach życia wiejskiego.
Śmiałowice przystąpiły do programu na mocy uchwały podjętej przez uczestników Zebrania Wiejskiego w dniu 24 września 2015. Zebranie to wybrało skład śmiałowickiej Grupy Odnowy Wsi, a ponadto zarezerwowało w planowanym budżecie sołectwa na rok 2016 kwotę przeznaczoną na pokrycie kosztów przeprowadzenia warsztatów z udziałem moderatorów z Urzędu Marszałkowskiego, podczas których opracowana zostanie sołecka strategia rozwoju, ponieważ gmina Marcinowice przerzuciła obowiązek finansowania tych warsztatów na zainteresowane sołectwa.
Pierwsze spotkanie śmiałowickiej Grupy Odnowy Wsi z moderatorami z Urzędu Marszałkowskiego odbyło się w sobotę 20 sierpnia, kiedy to wspólnie przeprowadzono wizję lokalną w celu określenia potrzeb i możliwości wsi.
Kolejnym etapem były dwudniowe warsztaty w dniach 16-17 września, wspólne dla 5 sołectw, podczas których poznawano zasady konstruowania i opracowano zarysy sołeckiej strategii rozwoju. Warsztaty odbywały się w Świetlicy Wiejskiej w Śmiałowicach. Oprócz grupy śmiałowickiej brały w niej udział Grupy Odnowy Wsi z Tworzyjanowa, Goli, Strzelec i Szczepanowa.
Ostatnie, podsumowujące spotkanie odbyło się w dniu 29 września w świetlicy wiejskiej w Szczepanowie. Zaprezentowane i omówione zostały wszystkie strategie opracowane przez Grupy Odnowy Wsi z poszczególnych sołectw biorących udział w warsztatach.
Kolejnym etapem będzie zatwierdzenie opracowanej Sołeckiej Strategii Rozwoju (SSR) przez Zebranie Wiejskie, a następnie również przyjęcie jej przez Radę Gminy.
Posiadanie SSR uprawnia sołectwo do ubiegania się o pomoc finansową ze środków samorządu województwa, a także ze środków agencji rządowych (np. Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Agencji Rynku Rolnego) oraz fundacji i instytucji wspierających rolnictwo i obszary wiejskie.
W celu realizacji założeń SSR i wykorzystania wszystkich możliwości jej finansowania niezbędne jest ścisłe współdziałanie pomiędzy sołectwem i gminą, polegające nie tylko na udostępnianiu środków finansowych, lecz także w zakresie doradztwa oraz pomocy merytorycznej i technicznej.
Jak mówi Ryszard Wilczyński - inicjator programu odnowy wsi - w bardzo interesującym artykule na temat systemu wsparcia dla programu odnowy wsi i współpracy na linii sołectwo i gmina:
"... musimy dokonać przełomu w myśleniu o sołectwie. W istocie nie jest ono jednostką pomocniczą gminy - jak chce ustawa o samorządzie gminnym - to gmina jest jednostką pomocniczą względem sołectwa. To ona ma być w roli służebnej, a nie na odwrót."
Czytaj cały artykuł >>>
Polub tę stronę
